Globetrotter Hoe Avifauna op 17 mei 1950 begon: De visie van één man en de geboorte van een icoon
Op een zonnige voorjaarsdag, 17 mei 1950, werd een droom werkelijkheid die niet alleen de Nederlandse natuur- en dierliefhebbers zou inspireren, maar ook internationale aandacht zou trekken. Vogelpark Avifauna, gelegen in Alphen aan den Rijn, opende zijn poorten voor het publiek en markeerde daarmee het begin van een uniek avontuur dat zowel mens als dier dichter bij elkaar zou brengen. Dit was niet zomaar een park; het was een visionair project, geboren uit de passie van één man: Gerard van den Brink, een pionier met een liefde voor vogels en een onwrikbare vastberadenheid om deze fascinatie met de wereld te delen.
Een droom in wording
In de jaren veertig van de vorige eeuw was het concept van een vogelpark een noviteit. Dierentuinen bestonden al eeuwen, maar vogels werden vaak beschouwd als bijzaak, verstopt in volières aan de rand van een park. Van den Brink een zakenman en vogelkenner, vond dit onacceptabel. Hij geloofde dat vogels hun eigen podium verdienden – een plek waar hun schoonheid, diversiteit en ecologische waarde volledig tot hun recht zouden komen. Met dit idee in gedachten kocht hij een stuk land aan de rand van Alphen aan den Rijn, een locatie die destijds meer rustiek dan centraal was, maar juist daardoor perfect voor een natuurproject.
De naam ‘Avifauna’ – afkomstig van het Latijnse *avis* (vogel) en *fauna* (dierenwereld) – weerspiegelde de ambitie van het park: een encyclopedische verzameling van vogels uit alle windstreken, tentoongesteld in een natuurlijke omgeving. Het was een concept dat destijds revolutionair was, omdat het niet alleen draaide om vermaak, maar ook om educatie en conservatie, begrippen die in de naoorlogse periode nog in de kinderschoenen stonden.
De eerste vogels
De collectie van Avifauna begon bescheiden, maar met een scherp oog voor kwaliteit. Van den Brink richtte zich op exotische en inheemse soorten die bezoekers zouden verbazen en inspireren. De eerste bewoners van het park waren een mix van papegaaien, flamingo’s en watervogels, strategisch geplaatst in ruime, natuurlijke leefgebieden. In tegenstelling tot traditionele dierentuinen, waar kooien en hekken domineerden, koos Gerard van den Brink voor open ruimtes en waterpartijen, waardoor de vogels vrij konden bewegen en hun gedrag op een natuurlijke manier konden tonen. Het was een aanpak die zijn tijd ver vooruit was en de basis legde voor het moderne denken over dierverzorging en -bescherming.
Opening en ontvangst
De opening op 17 mei 1950 was een feestelijke aangelegenheid, bijgewoond door lokale prominenten, natuurorganisaties en nieuwsgierige bezoekers. Het was niet alleen de presentatie van een nieuw park, maar ook een manifest van een nieuw tijdperk waarin natuur en educatie hand in hand gingen. Van den Brink hield een gepassioneerde openingsspeech waarin hij zijn visie deelde: “Avifauna is meer dan een plek om vogels te bewonderen. Het is een uitnodiging om onze verantwoordelijkheid voor de natuur serieus te nemen en de schoonheid van het leven te koesteren.”
De publieke reactie was overweldigend. Bezoekers waren gefascineerd door de kleurrijke en diverse vogelsoorten en bewonderden de innovatieve opzet van het park. Voor velen was het een kennismaking met de wonderen van de vogelwereld. Het inspireerde niet alleen kinderen, maar ook volwassenen om anders naar de natuur te kijken.
De erfenis
Wat begon als een persoonlijke droom groeide al snel uit tot een nationaal symbool van natuurbehoud en educatie. In de decennia die volgden, breidde Avifauna zijn collectie uit en introduceerde het baanbrekende programma’s, zoals broedprojecten voor bedreigde soorten en interactieve vogelshows. Het park werd een ontmoetingsplaats voor ornithologen, biologen en gewone bezoekers, allemaal verenigd door een gedeelde bewondering voor de gevleugelde bewoners van de aarde.
Avifauna was meer dan een park; het werd een instituut, een levende herinnering aan de kracht van visie en doorzettingsvermogen.
Vandaag de dag is het moeilijk voor te stellen dat het allemaal begon met de gedurfde droom van één man op een gewone mei-dag in 1950. Maar die droom, en de toewijding waarmee hij werd uitgevoerd, bewijzen dat grootse ideeën vaak ontstaan uit een eenvoudige maar oprechte passie. En daarmee blijft Avifauna, meer dan zeventig jaar later, een testament van wat mogelijk is als we de natuur respecteren en bewonderen.
