In het jaar 1950, een tijd waarin wederopbouw en vernieuwing centraal stonden in Nederland, ontstond een initiatief dat niet alleen een unieke bijdrage leverde aan de Nederlandse recreatiecultuur, maar ook een mijlpaal werd in het behoud en de presentatie van de natuur. Dit initiatief, genaamd Avifauna, vond zijn oorsprong in de visionaire geest van Gerard van den Brink, een man wiens passie voor vogels en natuurbehoud de wereld van dierentuinen en recreatie voorgoed veranderde.
Van den Brink, een zakenman en natuurliefhebber, zag in de jaren na de Tweede Wereldoorlog de behoefte aan ontspanning en educatie in een land dat langzaam maar zeker herstelde van de verwoestingen van de oorlog. Waar anderen vooral gericht waren op stedelijke ontwikkeling en industrialisatie, richtte Van den Brink zijn blik op de natuur. Hij geloofde dat het mogelijk was om mensen dichter bij de schoonheid van de vogelwereld te brengen, terwijl hij tegelijkertijd het bewustzijn wilde vergroten over het belang van natuurbehoud.
De oprichting van Avifauna: Een pioniersdaad
Het idee voor Avifauna begon met een eenvoudige, maar ambitieuze gedachte: het creëren van een plek waar vogels niet alleen tentoongesteld werden, maar ook vrij konden bewegen in een omgeving die hun natuurlijke habitat zoveel mogelijk nabootste. Dit concept, dat destijds revolutionair was, contrasteerde scherp met de traditionele dierentuinen waarin dieren in kooien werden gehouden. De oprichter Van den Brink stelde zich een park voor waarin bezoekers de vogels konden bewonderen in een semi-vrije omgeving, waar interactie en observatie hand in hand gingen.
In 1950 werd deze visie werkelijkheid met de opening van Avifauna in Alphen aan den Rijn. Het park, genoemd naar de Latijnse termen voor “vogels” en “fauna,” groeide al snel uit tot een icoon op het gebied van ornithologische parken. Het bood niet alleen een thuis aan een indrukwekkende verscheidenheid aan vogels, maar introduceerde ook innovatieve concepten zoals de doorloop volières, waar bezoekers letterlijk tussen de vogels door konden lopen. Het symbool de toekan was geboren!
Een erfenis van educatie en behoud
Wat Van den Brink onderscheidde van zijn tijdgenoten, was zijn diepe overtuiging dat recreatie hand in hand moest gaan met educatie. Hij wilde niet alleen een plek bieden waar mensen van vogels konden genieten, maar ook een platform creëren om het belang van natuurbehoud te benadrukken. Avifauna werd een pionier op het gebied van educatieve programma’s, waarbij kinderen en volwassenen werden geïnformeerd over de bedreigingen waarmee vogels wereldwijd te maken hadden, zoals ontbossing, jacht en klimaatverandering.
Daarnaast speelde Van den Brink een cruciale rol in internationale samenwerkingen voor het behoud van bedreigde vogelsoorten. Hij zette projecten op met natuurorganisaties en wetenschappers, waarmee hij de weg vrijmaakte voor fokprogramma’s en herintroductie projecten van zeldzame vogels. Avifauna werd daarmee niet alleen een toeristische attractie, maar ook een centrum voor wetenschappelijk onderzoek en natuurbescherming.
Het blijvende nalatenschap van Gerard van den Brink
Vandaag de dag, meer dan vierenzeventig jaar na de oprichting, blijft Avifauna een levend monument van de visie en vastberadenheid van Gerard van den Brink. Zijn pionierswerk heeft niet alleen een nieuwe standaard gezet voor dierentuinen en natuurparken, maar ook generaties geïnspireerd om met respect en verwondering naar de natuur te kijken. Avifauna is inmiddels uitgegroeid tot een begrip in Nederland en ver daarbuiten, en biedt nog steeds een toevluchtsoord voor vogels én een plek waar mensen kunnen leren, bewonderen en ontspannen.
De erfenis van Gerard van den Brink herinnert ons eraan hoe één persoon, gedreven door passie en idealen, een blijvende impact kan hebben op de wereld. Zijn werk met Avifauna staat symbool voor de harmonie tussen mens en natuur, en blijft een bron van inspiratie voor iedereen die gelooft in het belang van behoud en educatie in een snel veranderende wereld.
Gerardus van den BrinkDe Oorsprong van Avifauna: Een Vliegende Start
Op 17 mei 1950 opende Avifauna zijn poorten als het eerste vogelpark van Nederland, een ongekende prestatie in een tijd waarin natuurbescherming nog in de kinderschoenen stond. Wat volgde was niets minder dan een fenomeen. Binnen slechts 82 dagen stroomden 300.000 bezoekers toe, aangetrokken door de betovering van exotische vogels en het innovatieve concept van een park volledig gewijd aan de avifauna.
De groei van Avifauna weerspiegelde de naoorlogse behoefte aan ontspanning en verwondering, een plek waar mensen konden ontsnappen aan de dagelijkse beslommeringen en zich konden verliezen in de schoonheid van de natuur. Deze missie resoneerde diep, want in 1952, nog geen twee jaar na de opening, stond de teller al op een verbluffende 2 miljoen bezoekers.
Avifauna was meer dan een vogelpark; het was een culturele ontmoetingsplaats, een symbool van vooruitgang, en een brug tussen mens en natuur. De oprichters legden hiermee niet alleen de basis voor een iconische trekpleister, maar ook voor een blijvend bewustzijn van het belang van biodiversiteit. Hun visie heeft generaties geïnspireerd en blijft tot op de dag van vandaag vleugels geven aan het behoud van onze natuurlijke wereld.
De grote vijver in Avifauna (1950) met een fontein en Flamingo’s en Pelikanen
De grote vijver in Avifauna, het oudste vogelpark ter wereld en een icoon van Nederlandse dierentuin cultuur, vormt sinds 1950 het kloppende hart van dit bijzondere park. Deze vijver is niet slechts een waterpartij, maar een zorgvuldig ontworpen micro-ecosysteem waar natuur, cultuur en symboliek samenkomen. Met zijn elegante fontein en een kleurrijke verzameling flamingo’s en pelikanen, weerspiegelt de vijver de visie van Avifauna om zowel een educatieve als een esthetische ervaring te bieden aan zijn bezoekers.
Een oase van sereniteit en schoonheid
Centraal in de vijver staat de fontein, een sculpturale manifestatie van beweging en rust tegelijk. Het water dat hoog opspat en in een glinsterende regenboog van druppels terugvalt, creëert een hypnotiserende dynamiek. Deze fontein is niet alleen een visueel middelpunt, maar ook een functionele toevoeging: het houdt het water in de vijver zuurstofrijk, wat essentieel is voor het behoud van een gezond ecosysteem.
Rondom de fontein hebben flamingo’s hun domein gevonden. Hun sierlijke silhouetten, met lange nekken en dunne poten, steken af tegen de groene achtergrond van bomen en struiken. De flamingo’s staan vaak samen in ondiep water, hun roze veren glinsterend in de zon. Hun kleur, zo blijkt, is het resultaat van de carotenoïden in hun dieet, een detail dat biologie en visuele pracht op een intrigerende manier samenbrengt.
Aan de randen van de vijver bevinden zich de pelikanen, statige vogels die met hun karakteristieke snavels en indrukwekkende vleugels een gevoel van grootsheid uitstralen. Deze vogels, die vaak in kleine groepen bij elkaar zitten, hebben een unieke dynamiek binnen het vogelpark. Hun sociale gedrag en soms onhandige bewegingen op het land contrasteren met hun gratie in het water en de lucht.
Symboliek en het verbinden van culturen
De keuze voor flamingo’s en pelikanen in deze vijver gaat verder dan louter esthetiek. Beide vogelsoorten hebben een rijke symbolische betekenis in verschillende culturen. Flamingo’s, bijvoorbeeld, worden vaak geassocieerd met balans, schoonheid en gratie. Hun vermogen om op één poot te staan, lijkt bijna een metafoor voor het vinden van evenwicht in een wereld vol beweging. Pelikanen daarentegen staan bekend als symbolen van opoffering en zorgzaamheid, gebaseerd op oude mythologieën waarin pelikanen hun eigen vlees zouden geven om hun jongen te voeden.
Door deze vogels centraal te stellen in de grote vijver, wist Gerard van den Brink een subtiel verhaal te vertellen over de harmonie tussen mens, dier en natuur. De fontein, met zijn eeuwige cyclus van opkomen en neerkomen, versterkt dit narratief door te wijzen op de continuïteit van leven en water als bron van alle bestaan.
Ter nagedachtenis
Met eerbied en liefde is deze website tot stand gekomen, als een blijvend eerbetoon aan mijn grootvader, Gerard (Gerrit) van den Brink. Een man van grote waardigheid, wiens leven werd gekenmerkt door eenvoud, kracht en wijsheid. Hij liet niet alleen een tastbare erfenis achter, maar ook een diepe indruk in de harten van hen die hem kenden. Ik had mijn moeder, Bé, beloofd om haar vader op een of andere manier eer te bewijzen. Dankzij internet kan dat nu met deze website,
Zijn waarden, zijn woorden, en zijn daden vormen het fundament van een nalatenschap die verder reikt dan tijd en ruimte. Deze plek is bedoeld als een levend monument, een verzamelpunt van herinneringen, verhalen en momenten die getuigen van zijn leven en zijn betekenis.
Moge deze website niet slechts een reflectie zijn van zijn verleden, maar een inspiratie voor de toekomst, waar zijn geest blijft voortleven in de harten van velen.