Het Parkrestaurant van Vogelpark Avifauna in de Jaren Vijftig

Het Parkrestaurant van Vogelpark Avifauna in de Jaren Vijftig: Een Pioniersverhaal

In het Nederland van de jaren vijftig werd de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog gekenmerkt door hard werken, zuinigheid en sociale verbondenheid. Het culturele landschap begon langzaam te bloeien, met initiatieven die zowel vermaak als gemeenschapsvorming nastreefden. Een van de meest ambitieuze ondernemingen van die tijd was het parkrestaurant van Vogelpark Avifauna in Alphen aan den Rijn. Dit iconische gebouw met zijn rieten dak en karakteristieke houten balken vormde niet alleen het hart van het park, maar symboliseerde ook een poging om van Avifauna een centrum voor ontspanning en uitgaansleven te maken.

Het Ontwerp en de Capaciteit van het Parkrestaurant

Het parkrestaurant van vogelpark Avifauna, geopend op 17 mei 1950, was een architectonisch meesterwerk. Het gebouw was groot genoeg om 1000 gasten te ontvangen in de benedenzaal en nog eens 600 in de bovenzaal. Het interieur straalde een warme, gastvrije sfeer uit, met houten balken aan het plafond die de natuurlijke schoonheid van de omliggende flora benadrukten. Het ontwerp combineerde functionaliteit met esthetiek, een eigenschap die het restaurant tot een ideale locatie maakte voor allerlei evenementen.

De grote zalen waren voorzien van ruime dansvloeren, een teken van de ambitieuze visie van Gerard van den Brink, de oprichter van Vogelpark Avifauna. Hij wilde dat het parkrestaurant niet alleen dienst zou doen als eetgelegenheid, maar ook als een bruisend centrum voor cultuur en entertainment. Deze ambitie was in lijn met de bredere visie voor Avifauna, dat bedoeld was om meer te zijn dan slechts een vogelpark. Het moest een plek worden waar mensen konden genieten van natuur, muziek en dans.

Samenwerking met Lou van Rees

Om zijn droom te verwezenlijken, schakelde Van den Brink de hulp in van Lou van Rees, een bekende impresario. Van Rees had een indrukwekkende staat van dienst en organiseerde regelmatig concerten in prestigieuze locaties zoals het Kurhaus in Scheveningen en het Concertgebouw in Amsterdam. Zijn betrokkenheid bij Avifauna bracht een scala aan wereldberoemde artiesten naar het parkrestaurant. Zo traden big bands uit Amerika, Engeland en Nederland op, waaronder het orkest van Dolf van der Linden, Boyd Bachman en zijn orkest, en het Ray Ellington Quartet. Ook Nederlandse grootheden zoals de Ramblers van Theo Uden Masman gaven optredens.

De aanwezigheid van deze muzikale zwaargewichten zorgde ervoor dat het parkrestaurant van Avifauna snel een reputatie verwierf als een toonaangevende uitgaansgelegenheid. De combinatie van internationale allure en lokale toegankelijkheid maakte het tot een unieke plek in Nederland. Het parkrestaurant trok niet alleen bezoekers uit Alphen aan den Rijn, maar ook uit omliggende steden en zelfs verder daarbuiten.

Obstakels: Muziek- en Dansverbod

Ondanks de veelbelovende start liep Van den Brink al snel tegen onverwachte uitdagingen aan. De gemeenteraad van Alphen aan den Rijn, waarin de christelijke partijen een meerderheid hadden, hield vast aan strikte regels rond amusement op zondag. Hoewel het muziekverbod enkele weken na de opening werd opgeheven, bleef het dansverbod van kracht. Bovendien mochten er op zaterdagavond slechts optredens plaatsvinden tot half twaalf ’s nachts.

Deze beperkingen waren een forse tegenslag voor Van den Brink’s plannen. In een tijd waarin de meeste mensen zes dagen per week werkten, was de zaterdagavond een van de weinige momenten waarop men tijd had voor ontspanning. Het dansverbod op zondag beperkte de aantrekkingskracht van het parkrestaurant aanzienlijk, vooral voor bezoekers van buiten Alphen. De Alphense gemeenteraad stond hiermee lijnrecht tegenover de verwachtingen en wensen van het publiek. De landelijke media, waaronder de Volkskrant en Elseviers Weekblad, besteedden aandacht aan de kwestie en bekritiseerden de starre houding van de gemeenteraad. Toch bleven de beperkingen gehandhaafd met een stemverhouding van elf tegen acht.

De Invloed van Cultuur en Samenleving

Het dansverbod weerspiegelde de conservatieve normen en waarden die in veel delen van Nederland dominant waren in de jaren vijftig. Zondagsrust werd strikt nageleefd, en elke vorm van vermaak die als ‘lichtzinnig’ werd beschouwd, werd met argwaan bekeken. Deze houding was niet uniek voor Alphen aan den Rijn, maar de impact ervan op Avifauna was bijzonder groot. Zonder de mogelijkheid om dansavonden te organiseren, werd het parkrestaurant beperkt in zijn potentieel om een breed publiek aan te trekken.

Het dansverbod maakte duidelijk hoe groot de kloof was tussen de culturele ambities van ondernemers zoals Van den Brink en de traditionele waarden van lokale overheden. Voor veel inwoners van Alphen aan den Rijn en daarbuiten stond het parkrestaurant symbool voor een moderne, vooruitstrevende levensstijl. De beperkingen die door de gemeenteraad werden opgelegd, werden daarom gezien als een rem op vooruitgang.

Het Erfgoed van het Parkrestaurant

Ondanks de tegenwerking bleef het parkrestaurant van Avifauna een geliefde plek. De optredens van internationale artiesten en de unieke sfeer van het gebouw maakten het tot een bijzondere locatie die herinneringen creëerde voor duizenden bezoekers. Het verhaal van het parkrestaurant is een getuigenis van de veerkracht en creativiteit van ondernemers in een tijdperk van sociale en politieke beperkingen.

In de decennia die volgden, bleef Avifauna zich ontwikkelen, en het parkrestaurant bleef een belangrijk onderdeel van deze evolutie. Hoewel de oorspronkelijke ambities misschien niet volledig werden gerealiseerd, blijft het parkrestaurant een symbool van een tijd waarin men met beperkte middelen en onder grote druk toch iets bijzonders wist te bereiken.

Conclusie

Het parkrestaurant van Vogelpark Avifauna was in de jaren vijftig meer dan slechts een gebouw met een rieten dak en dansvloeren. Het was een plek waar dromen en realiteit elkaar ontmoetten, waar muziek en cultuur samenkwamen, en waar de uitdagingen van een behoudende samenleving werden geconfronteerd met de aspiraties van een nieuw tijdperk. Het verhaal van Gerard van den Brink en zijn ambitieuze plannen blijft een inspirerend hoofdstuk in de geschiedenis van Avifauna en illustreert de complexiteit van culturele vooruitgang in een veranderende wereld.

De internationale dansorkesten die optraden in het parkrestaurant van Vogelpark Avifauna ( 1950-53)